Screening; zwangeren en pasgeborenen, deelname, opsporing

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting

2. Definities en verklaring van symbolen

3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen

4. Bronnen en methoden

5. Meer informatie

6. TOELICHTING

De cijfers in deze tabel zijn afkomstig uit de Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE), de Downscreening (DOWN) en het Structureel Echoscopisch Onderzoek oftewel de 20 weken echo (SEO), de neonatale hielprik screening (NHS) en het neonatale gehoorscreeningsinformatiesysteem (NIS) van het Centrum voor Bevolkingsonderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM/CvB). DOWN en SEO zijn vastgelegd in Peridos. Deze tabel is gemaakt voor De Staat van Volksgezondheid en Zorg en bevat gegevens over de screening op landelijk niveau. Per screening of onderzoek wordt het deelnamepercentage gegeven, en voor de hielprik- en gehoorscreening ook informatie over opgespoorde aandoeningen.

Gegevens beschikbaar vanaf: PSIE: 2006 Peridos (DOWN en SEO): 2012 NHS: 2002 NIS: 2008

Status van de cijfers: PSIE: definitief Peridos (DOWN en SEO): definitief NHS: definitief NIS: definitief

Wijzigingen per 28-07-2017: Voor enkele onderwerpen is het jaar 2014 of 2015 toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers? Jaarlijks

2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Definities:

Bevolkingsonderzoek (screening) Bevolkingsonderzoeken en screeningen maken het mogelijk om ziektes in een vroeg stadium te ontdekken. Een bevolkingsonderzoek bestaat uit een reeks van opeenvolgende handelingen: selecteren en uitnodigen deelnemers, het uitvoeren van het onderzoek zelf, het beoordelen en communiceren van de uitslag en de eventuele verwijzing naar de zorgverleners. Deze handelingen, vaak uitgevoerd door verschillende partijen, moeten goed op elkaar aansluiten. Het RIVM/CvB is namens de minister van VWS verantwoordelijk voor de landelijke coördinatie en regie van de partijen die bij de bevolkingsonderzoeken zijn betrokken.

Deelnamepercentage Het aantal opgekomen personen binnen het verslagjaar gedeeld door het aantal uitgenodigde personen.

Verklaring van symbolen:

niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim

• : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers

Cijfers: De cijfers kunnen afwijken van de monitoringsrapporten en van eerdere versies van deze tabel omdat er sprake is van continue updates. Veranderingen in voorgaande jaren worden met terugwerkende kracht opgenomen in de tabel.

3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Deelname aan bevolkingsonderzoek; volwassenen, naar type kanker

4. BRONNEN EN METHODEN

Bronnen:

Organisatie die de gegevens uit deze tabel levert: RIVM/CvB: http://www.rivm.nl/Onderwerpen/B/Bevolkingsonderzoeken_en_screeningen/Achtergrondinformatie/Bevolkingsonderzoek_de_organisatie/Wie_voeren_het_bevolkingsonderzoek_uit

Website van de gegevensbron waar de cijfers in deze tabel vandaan komen:

PSIE: http://www.rivm.nl/Onderwerpen/Z/Zwangerschapsscreeningen

Peridos (DOWN en SEO): http://www.peridos.nl/

NHS: http://www.rivm.nl/Onderwerpen/H/Hielprik_voor_professionals

NIS: http://www.rivm.nl/Onderwerpen/G/Gehoorscreening_bij_pasgeborenen/

PSIE Monitor: http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Uitgaven/Preventie_Ziekte_Zorg/Bloedonderzoek_zwangeren/Proces_Monitor_PSIE

Peridos (DOWN en SEO) Monitor: http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Uitgaven/Preventie_Ziekte_Zorg/Downscreening_en_twintigwekenecho/Monitor_2013_Screeningsprogramma_Downsyndroom_SEO

NHS Monitor: http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Uitgaven/Preventie_Ziekte_Zorg/Hielprik/Monitor_en_evaluatie_van_de_neonatale_hielprikscreening_bij_kinderen

NIS Monitor: http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Uitgaven/Preventie_Ziekte_Zorg/Gehoorscreening/Monitoring_neonatale_gehoorscreening

Data verstrekker: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) De Staat van Volksgezondheid en Zorg: http://www.staatvenz.nl/

Informatie over de gegevensbron op Zorggegevens.nl:

PSIE: Link Zorggegevens PSIE

Peridos (DOWN en SEO): Link Zorggegevens Peridos

NHS: Link Zorggegevens NHS

Methoden:

Beschrijving:

De overheid biedt binnen het Nationaal Programma Bevolkingsonderzoek acht verschillende bevolkingsonderzoeken aan. De coördinatie van de verschillende bevolkingsonderzoeken in Nederland ligt bij het RIVM. Het CvB laat deze bevolkingsonderzoeken regelmatig monitoren.

PSIE De Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE) is een landelijk bevolkingsonderzoek waarbij een zwangere vrouw in het eerste verloskundig consult bloedonderzoek aangeboden krijgt. Het bloed wordt gescreend op hepatitis B (hepB), syfilis (lues), HIV, rhesus-factor (RhD en RhC) en irregulaire erytrocyten antistoffen (IEA). Na de eerste bloedafname, die bij voorkeur vóór de 13e week in de zwangerschap plaatsvindt, kunnen er binnen het bevolkingsonderzoek verschillende vervolgacties in gang gezet worden als de resultaten daartoe aanleiding geven. In Praeventis, een geautomatiseerd informatiesysteem, worden de gegevens van de drie preventieprogramma's (RVP, NHS en PSIE) opgeslagen.

Peridos (DOWN en SEO) Peridos is het digitale dossier waarin zorgverleners in het kader van de Downscreening (DOWN) en het Structureel Echoscopisch Onderzoek oftewel de 20 weken echo (SEO) gegevens vastleggen om de kwaliteit en het primaire proces van de screening te verbeteren en optimaliseren. Peridos bevat de gegevens van zorgverleners en zorginstellingen die een contract hebben met een van de regionale centra. Deze contracten omvatten het counselen over prenatale screening, het uitvoeren van 1e trimester screening: NT-metingen en laboratoriumonderzoek (de combinatietest) en het verrichten van structureel echoscopisch onderzoek (SEO). Verder worden zorginhoudelijke gegevens vastgelegd waarmee inzage kan worden verkregen in de kwaliteit van de prenatale screening. Het systeem voldoet aan strenge eisen die gesteld kunnen worden in het kader van privacy van medische gegevens.

NHS In deze registratie worden de resultaten van de Neonatale Hielprik Screening (de hielprik) van pasgeboren kinderen bijgehouden. Vijf laboratoria leveren uitslagen van bloedonderzoek via gespecificeerde elektronische berichten. In totaal leveren 151 organisaties gegevens aan. Dat zijn de laboratoria, JGZ-organisaties en Verloskundig Hulpverleners (praktijken verloskunde, gynaecologie en huisartsen). Bij de neonatale hielprik screening worden zeldzame ernstige aandoeningen bij de pasgeborene opgespoord, waardoor onherstelbare gezondheidsschade bij het kind te voorkomen is. De meeste aandoeningen zijn erfelijk, ze zijn niet te genezen, maar wel goed te behandelen met bijvoorbeeld medicijnen of een dieet. In Praeventis, een geautomatiseerd informatiesysteem, worden de gegevens van de drie preventieprogramma's (RVP, NHS en PSIE) opgeslagen.

NIS Het neonatale gehoorscreeningsinformatiesysteem heeft als doel om kinderen met een permanent gehoorverlies van minimaal 40 Decibel (dB) aan één of beide oren tijdig op te sporen, zodat bij kinderen met een dubbelzijdig gehoorverlies vóór de leeftijd van een half jaar gestart kan worden met een passende interventie. Voor de procesbewaking en kwaliteitsmonitoring van de neonatale gehoorscreening maken alle jeugdgezondheid (JGZ) organisaties gebruik van hetzelfde neonatale gehoorscreeningsinformatiesysteem: het Centraal Administratiesysteem van de Neonatale Gehoorscreening (CANG). De naam-adres-woonplaatsgegevens van de te screenen kinderen worden hieraan aangeleverd vanuit het digitaal dossier JGZ (DD-JGZ). De meetgegevens van de gehoorscreening worden vanuit de screeningsapparaten ingelezen in het NIS. De NSDSK heeft dit systeem ontwikkeld en zorgt voor beheer en onderhoud. De gegevens in het NIS vallen onder de verantwoordelijkheid van de JGZ organisaties. In het neonatale gehoorscreeningsinformatiesysteem worden geen resultaten van de gehoorscreening opgenomen die op de neonatale intensive care units (NICU) zijn uitgevoerd.

Doel:

PSIE Hepatitis B- en HIV-dragerschap, congenitale syfilis en hemolytische ziekten van de foetus en/of de pasgeborene te voorkomen. De gegevens worden ook gebruikt als input voor beleid van VWS, de RIVM-CVB website en monitoring en evaluatie van het programma.

Peridos (DOWN en SEO) Verbetering en optimalisering van de kwaliteit en het primaire proces van de screening op downsyndroom en het SEO (Structureel Echoscopisch Onderzoek).

NHS De registratiegegevens worden o.a. gebruikt voor monitoring door VWS en de jaarlijkse procesevaluatie van het programma Monitoring door het RIVM (DVP en CVB).

NIS Het neonatale gehoorscreeningsinformatiesysteem heeft als doelen voor de JGZ organisaties: procesbewaking van de uitvoering van de neonatale gehoorscreening en kwaliteitsmonitoring. Op landelijk niveau worden de gegevens geanonimiseerd aangeleverd aan het RIVM/CvB voor de monitoring en evaluatie.

5. MEER INFORMATIE

De Staat van Volksgezondheid en Zorg Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Bilthoven Contact: info@staatvenz.nl

CC BY-SA 4.0 gelicenseerd. Volledige licentietekst CC BY-SA 4.0